Απώλεια και Σπατάλη τροφίμων: Νούμερα & Τρόποι αντιμετώπισης.

29 Σεπτέμβρη η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για την Απώλεια και τη Σπατάλη του Φαγητού. Ημέρα η οποία ορίστηκε το Δεκέμβριο του 2019 στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.

Γιατί παρουσιάστηκε η ανάγκη θέσπισης της ημέρας αυτής;

To 1/3 του συνόλου των τροφίμων (~1,3 δις. τόνοι τροφής) που παράγονται παγκοσμίως, χάνεται ή σπαταλάται μέχρι να φτάσει στο πιάτο του καταναλωτή. Η τεράστια αυτή απώλεια και σπατάλη τροφίμων που παρατηρείται αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα καθώς επιφέρει σημαντικές οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Στόχος της ημέρας, είναι να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει κατάλληλα άτομα, οργανισμούς, επιχειρήσεις και κυβερνήσεις σε όλο το κόσμο, προκειμένου να συμβάλουν ο καθένας με τον τρόπο του στη μείωση της σπατάλης και της απώλειας των τροφίμων. Στόχος ο οποίος μπορεί να συμβάλλει στην καταπολέμηση εξίσου σημαντικών προβλημάτων της εποχής όπως η πείνα και η κλιματική αλλαγή.

Σε ποιο στάδιο παρατηρείται η απώλεια και σε ποιο η σπατάλη τροφίμων;

Η απώλεια των τροφίμων συμβαίνει πριν τα τρόφιμα φτάσουν στον καταναλωτή, λόγω ανεπαρκειών στο στάδιο της παραγωγής και μεταποίησης / επεξεργασίας των τροφίμων. Οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες απώλειες τροφίμων.

Η σπατάλη των τροφίμων συμβαίνει αφού το τρόφιμο φτάσει στα χέρια του καταναλωτή και κυρίως στα νοικοκυριά με ποσοστό 53%. Σε αντίθεση με την απώλεια, μεγαλύτερη σπατάλη τροφίμων παρατηρείται στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες, στις οποίες ανήκει η Ελλάδα και η Κύπρος.

Σημαντικό!

Σύμφωνα με την Πράσινη Συμφωνία, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δεσμεύτηκε μέχρι το 2030 να μειώσει το 50% της σπατάλης των τροφίμων.

Οξύμωρο σχήμα

Ενώ, μόνο στην ΕΕ σπαταλούνται ετησίως περίπου 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων, 9 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από πείνα, τη στιγμή που η τροφή που παράγεται είναι αρκετή για να ταΐσει ολόκληρο τον πληθυσμό της γης.

Επίσης, σε παγκόσμιο επίπεδο ετησίως 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι τροφής καταλήγουν στα σκουπίδια ποσότητα η οποία θα μπορούσε να καλύψει τέσσερις φορές τις ανάγκες των ατόμων που υποφέρουν από ασιτία. Ο αριθμός των ατόμων που υποσιτίζονται φτάνει τα 868 εκατομμύρια.

Ας αφήσουμε τους αριθμούς να μιλήσουν…

Οι οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις με νούμερα και στοιχεία:

Στην ΕΕ το κόστος των τροφίμων που σπαταλούνται αγγίζει τα 143 δισεκατομμύρια ευρώ.
Τα τρόφιμα που καταλήγουν στα σκουπίδια στην Ευρώπη, ευθύνονται για την κατανάλωση του 50% του νερού άρδευσης. Και για να αντιληφθεί κανείς την ποσότητα νερού που ξοδεύεται για την παραγωγή των τροφίμων που τελικά πετιούνται, απαιτείται η χρήση μιας ποσότητας νερού ίσης σε όγκο με τον μεγαλύτερο ποταμό της Ευρώπης (τον ποταμό Όλγας στη Ρωσία).
Το έδαφος και το νερό επιβαρύνεται / ρυπαίνεται από συστατικά που χρησιμοποιούνται για τις καλλιέργειες βλέπε λιπάσματα, βιοκτόνα, φυτοφάρμακα και αντιοβιτικά.
Περίπου 3,3 δισεκατομμύρια τόνοι αερίων του θερμοκηπίου ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα, φαινόμενο που επιδεινώνεται λόγω του μεθανίου που απελευθερώνεται από τα τρόφιμα που σαπίζουν στις χωματερές.
Δημιουργείται ολοένα και μεγαλύτερη ανάγκη για δέσμευση μεγαλύτερων εκτάσεων γης με σκοπό την καλλιέργεια των τροφίμων, μειώνοντας έτσι το φυσικό μας οικοσύστημα (καταστροφή δασών, αποξήρανση λιμνών κλπ.).
Μεγάλα ποσά ενέργειας σπαταλούνται στο στάδιο παραγωγή των τροφίμων για καύσιμα σε αγροτικά οχήματα, για κλιματισμό σε θερμοκήπια ή/και φάρμες, για την παραγωγή λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων κλπ.

Η ποσότητα των τροφίμων που καταλήγουν στα σκουπίδια αντί στο πιάτο μας:

Περίπου η μισή ποσότητα, το 45% των φρούτων και λαχανικών καταλήγουν στα σκουπίδια. Αντιστοιχία που ισοδυναμεί σε 3,7 τρισεκατομμύρια μήλα.
Το 39% των ψαριών καταστρέφεται. Αντιστοιχία που ισοδυναμεί σε 3 δισεκατομμύρια σολομούς.
Το 30% των σιτηρών καταστρέφεται. Αντιστοιχία που ισοδυναμεί σε 763 δισεκατομμύρια κουτιά με μακαρόνια.
Το 20% του κρέατος καταλήγει στα σκουπίδια. Αντιστοιχία που ισοδυναμεί σε 75 εκατομμύρια αγελάδες.

Το ήξερες ότι…

Ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης πετάει περίπου 173 κιλά τρόφιμα το χρόνο;

Παγκοσμίως, η σπατάλη τροφίμων κοστίζει 670 δισεκατομμύρια ευρώ, το οποίο μεταφράζεται σε επιβάρυνση της τάξης των 595 ευρώ το χρόνο για κάθε νοικοκυριό;

Προσοχή!

Δεν χρειάζεται να φας περισσότερο απ’ όσο έχεις πραγματικά ανάγκη για να συμβάλεις και εσύ στη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Το γνωστό «Φάε όλο σου το φαγητό γιατί υπάρχουν παιδιά που πεινάνε», δεν αποτελεί το σωστό τρόπο προσέγγισης του προβλήματος!

Δες το φαγητό αλλιώς, διαχειρίσου το έξυπνα και βάλε το δικό σου λιθαράκι στη μείωση της σπατάλης τροφίμων:

Πριν την αγορά των τροφίμων.

Για να αποφύγεις τις άσκοπες αγορές στο σούπερ μάρκετ, πριν το επισκεφθείς ρίξε μια ματιά στο σπίτι και δες τις ανάγκες σου.
Γράψε σε ένα χαρτί ή στο κινητό σου ακριβώς τι χρειάζεσαι, ιδανικά ανά κατηγορία π.χ. φρούτα, λαχανικά, τρόφιμα ψυγείου, δημητριακά κτλ.
Έχε στο μυαλό σου ότι το σούπερ μάρκετ είναι ένα μέρος με πολλά ερεθίσματα και πειρασμούς και γι’ αυτό θα πρέπει να διατηρήσεις τον αυτοέλεγχο σου ούτως ώστε να μην παρασυρθείς και αγοράσεις κάτι που δεν έχεις στη λίστα σου.
Προτίμησε τρόφιμα από βιολογική καλλιέργεια.

Κατά το μαγείρεμα / κατανάλωση του φαγητού.

Μαγείρεψε το φαγητό με κύριο γνώμονα την ποσότητα της μερίδας που αναλογεί σε εσένα και την οικογένειά σου. Μαγείρεψε μεγαλύτερη ποσότητα μόνο αν θα φτιάξεις φαγητό για περισσότερες ημέρες.
Αν περισσέψει τότε μπορείς να το αποθηκεύσεις και να το καταναλώσεις το βράδυ ή ακόμα και την επόμενη ημέρα.
Στις εξόδους σου ή όταν πας για τραπέζι, απόφυγε να σερβίρεις μεγαλύτερη ποσότητα στο πιάτο απ’ αυτή που χρειάζεσαι. Αν χρειαστεί μπορείς να συμπληρώσεις στο τέλος.

Μετά την αγορά / μαγείρεμα του φαγητού.

Συντήρησε τα τρόφιμα σωστά, αυξάνοντας έτσι τη διάρκεια ζωής τους. Με αυτό τον τρόπο αυξάνεις τις πιθανότητες να καταναλώσεις το φαγητό πριν χαλάσει και χρειαστεί να το πετάξεις στα σκουπίδια.

Το ήξερες ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο περίπου τα 2/3 των οικιακών αποβλήτων οφείλονται στην αλλοίωση των τροφίμων;

Tips συντήρησης:

- Μπανάνες: για να αποφύγουμε την πρόωρη ωρίμανσή τους, τυλίγουμε το κοτσάνι από το τσαμπί μπανανών που αγοράσαμε, με πλαστική μεμβράνη κουζίνας.
- Μαρούλι: το πλένουμε, το στραγγίζουμε και το αποθηκεύουμε σε απορροφητικό χαρτί κουζίνας.
- Πατάτες, ντομάτες, σκόρδο, αγγούρια, κρεμμύδια: Διατήρησή τους σε θερμοκρασία δωματίου και όχι στο ψυγείο.
- Τρόφιμα που παράγουν αιθυλένιο κατά την ωρίμανσή τους όπως μπανάνες, αβοκάντο, ντομάτες, ροδάκινα, αχλάδια και πράσινα κρεμμύδια πρέπει να μένουν μακριά από ευαίσθητα σε αιθυλένιο προϊόντα όπως πατάτες, μήλα, πράσινα φύλλα, μούρα και πιπεριές για να αποφευχθεί η πρόωρη αλλοίωση τους.
Αποθήκευσε το περίσσευμα του φαγητού σε γυάλινο διαφανή δοχείο τροφίμων και τοποθέτησέ το στο ψυγείο σε θέση που να έχεις άμεση οπτική επαφή με το που ανοίξεις το ψυγείο.

Πώς να το αξιοποιήσεις;

- Δημιούργησε μία νέα συνταγή με το περίσσευμα.
- Αν έχει μείνει μικρή ποσότητα, κατανάλωσέ το ως ελαφρύ γεύμα.
- Δώρισέ το σε κάποιον που το έχει ανάγκη.
- Κάνε κομπόστ το φαγητό σου (κομποστοποίηση).
Με την ίδια λογική όταν βγαίνεις έξω για φαγητό, μην υπερβάλλεις στην παραγγελία φαγητού που θα κάνεις, ενώ εάν περισσέψει κάτι μην ντραπείς να το πάρεις πακέτο για να το καταναλώσεις κάποια άλλη στιγμή.

Συμπερασματικά, παρόλο που είναι πραγματικά αντιφατικό ανά τον κόσμο ταυτόχρονα να υπάρχουν άτομα που υποφέρουν από ασιτία και άτομα που πετάνε ή δεν αξιοποιούν κατάλληλα τρόφιμα τα οποία θα μπορούσαν να καταναλωθούν, είναι κρίσιμης σημασίας η συμβολή σου για την αντιμετώπιση της σπατάλης του φαγητού! Αν είσαι λοιπόν, από τους τυχερούς που έχουν πρόσβαση στο φαγητό μπορείς από σήμερα να κάνεις μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά σου και να συμβάλεις σημαντικά τόσο στην μείωση του προβλήματος όσο και στην καταπολέμηση της πείνας και της κλιματικής αλλαγής.

Χρήσιμη πληροφορία:

Στην Ελλάδα τρέχει ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός ΜΠΟΡΟΥΜΕ που σκοπό έχει τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων και την καταπολέμηση του υποσιτισμού σε όλη την Ελλάδα. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Διάσωση & Προσφορά Τροφίμων», καθημερινά σώζουν φαγητό και τρόφιμα από δωρητές και τα προσφέρουν, μέσω κοινωφελών φορέων, στους ανθρώπους που βρίσκονται σε επισιτιστική ανασφάλεια μειώνοντας με τον τρόπο αυτό την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Βρες την οργάνωση ΕΔΩ. https://www.boroume.gr/

Πηγές

Βρήκες βοηθητικό το άρθρο;

Let us know if you liked the post. That’s the only way we can improve.